Wielki post i Święta Wielkanocne w polskiej tradycji

Popielec (Środa Popielcowa)
Dzień wypadający zawsze w środę i rozpoczynający w Kościele katolickim Wielki Post. W tym dniu w kościołach kapłani posypują głowy wiernych popiołem będącym symbolem pokory, pokuty i marności ludzkiego życia. Jeden z dwóch dni w ciągu roku, w którym wiernych obowiązuje post ścisły – 3 posiłki dziennie, z czego tylko jeden do syta.

Wielki Post
Czterdziestodniowy okres poprzedzający Wielkanoc. Jest to okres duchowego przygotowania się do Świąt Wielkanocnych, czas refleksji nad swoim postępowaniem, pokuty i nawrócenia.
W okresie Wielkiego Postu w kościołach odprawiane są specjalne nabożeństwa – Gorzkie żale (śpiewy o Męce Pańskiej) oraz Droga krzyżowa (polega na symbolicznym odtworzeniu drogi Jezusa Chrystusa na śmierć i złożenia go do grobu), a także odbywają się rekolekcje, podczas których głoszone są specjalne kazania mające na celu odnowę duchową wiernych.

Niedziela Palmowa
Niedziela poprzedzająca Wielkanoc. Rozpoczyna Wielki Tydzień. W tym dniu Kościół wspomina triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Rozentuzjazmowany tłum krzyczał „Hosanna synowi Dawidowemu!” oraz rzucał pod jego nogi gałązki palmowe.
W Niedzielę Palmową w świątyniach czyta się ewangeliczny opis Męki Pańskiej oraz święci się przyniesione przez wiernych tzw. palmy.

Triduum Paschalne
Trzy dni poprzedzające Niedzielę Wielkanocną: Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota.

Wielki Czwartek
Tego dnia wspomina się Ostatnią Wieczerzę Chrystusa z apostołami, podczas której został ustanowiony sakrament eucharystii i sakrament kapłaństwa. W kościołach parafialnych odprawiana jest tylko jedna Msza święta – w godzinach wieczornych. W kościołach katedralnych biskup odprawia w ciągu dnia jeszcze jedną Mszę świętą, podczas której dokonuje poświęcenia oleju używanego podczas udzielania sakramentu namaszczenia chorych. Po wieczornej Mszy świętej wierni czuwają przy Chrystusie w tzw. ciemnicy.

Wielki Piątek
Dzień śmierci Chrystusa na krzyżu. Jedyny dzień w roku, kiedy nie są odprawiane Msze święte. Wieczorem w kościołach odprawiane jest specjalne nabożeństwo z czytaniem ewangelicznego opisu Męki Pańskiej oraz adoracją krzyża. Po nabożeństwie wierni modlą się przy Grobie Pańskim.

Wielka Sobota
Tego dnia większość Polaków udaje się z koszykami do kościoła, by poświęcić pokarmy na stół wielkanocny (tzw. „święconka”). Do koszyka kładzie się jajka (pisanki), kawałek kiełbasy lub innej wędliny, kawałek chleba, kawałek babki oraz sól. Oprócz tego w koszyku jest zazwyczaj figura baranka – symbol zmartwychwstałego Chrystusa.
Wieczorem w kościołach rozpoczyna się Liturgia Wigilii Paschalnej. Na jej początku dokonuje się poświęcenia wody i ognia. Ceremonię kończy uroczysta procesja rezurekcyjna (łac. ressurectio – zmartwychwstanie) z Najświętszym Sakramentem, która jest radosnym ogłoszeniem zmartwychwstania Chrystusa. W niektórych kościołach procesja następuje nie po Wigilii Paschalnej, a przed pierwszą mszą poranną w Niedzielę Wielkanocną.

Wielkanoc
Wielkanoc czyli Zmartwychwstanie Pańskie to najważniejsze święto kościelne w ciągu całego roku. Jest to tzw. święto ruchome – nie posiada ono stałej daty. W związku z tym wszelkie inne święta i ważne dni, których data jest liczona od dnia Wielkanocy (np. Popielec, Zielone Świątki, Boże Ciało i in.) mogą w poszczególnych latach przypadać na różne dni.
Wielkanoc obchodzona jest w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca (za początek wiosny brany jest 21 marca). Może wypadać między 22 marca a 25 kwietnia.
Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego to pierwszy dzień świat wielkanocnych. W godzinach porannych polskie rodziny siadają do stołu, by wspólnie spożyć uroczyste śniadanie wielkanocne. Śniadanie rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconym jajkiem z koszyka. Na świątecznym stole znajdują się jajka, wędliny, wielkanocne babki i mazurki. Niedziela Wielkanocna jest dniem wolnym od pracy.
Symbole świąt wielkanocnych: pisanki, baranki, kurczaki, zajączki.
Tradycyjne pokarmy: mazurek wielkanocny, babka, szynka, kiełbasa, jajka, sałatka jarzynowa.

Poniedziałek Wielkanocny (Lany Poniedziałek, Śmigus-Dyngus)
Drugi dzień świąt wielkanocnych. W polskiej tradycji tego dnia ludzie polewają się nawzajem wodą. Jest to dzień wolny od pracy.
Adidas