14 PAŹDZIERNIKA – DZIEŃ NAUCZYCIELA W POLSCE

14 października w Polsce obchodzony jest Dzień Edukacji Narodowej, który tradycyjnie nazywany jest Dniem Nauczyciela i w szerszym rozumieniu poświęcony jest wszystkim tym, którzy pracują w oświacie.

Historia Dnia Edukacji Narodowej związana jest z powołaniem Komisji Edukacji Narodowej w 1773 roku. Powstała ona z inicjatywy polskiego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Celem utworzenia tego organu była reorganizacja systemu szkolnictwa na ziemiach polskich, który wówczas był w pełni podporządkowany duchowieństwu i koncentrował się na nauczaniu teologii katolickiej w języku łacińskim. Kształcenie w zakresie innych przedmiotów odbywało się w bardzo ograniczonym stopniu. Działalność KEN miała na celu unowocześnienie polskiej oświaty i zwiększenie efektywności systemu szkolnictwa, zgodnie z panującymi wówczas w Europie ideami oświeceniowymi. Komisja była pierwszym w Polsce organem władzy centralnej zajmującym się sprawami oświaty i jest uważana za pierwszy „prototyp” ministerstwa edukacji w Europie.

W skład KEN weszli przedstawiciele znanych polskich rodów magnackich: Czartoryskich, Potockich i Zamoyskich. Do najwybitniejszych działaczy, którzy brali udział w pracach Komisji byli pisarze: Franciszek Bieliński i Julian Ursyn Niemcewicz oraz naukowcy: Feliks Oraczewski, Andrzej Gawroński, Dawid Pilchowski, Hieronim Stroynowski i Grzegorz Piramowicz.

Najważniejsze osiągnięcia KEN to m.in. stworzenie systemu szkolnictwa średniego, wydawanie podręczników, a także opracowanie naukowej terminologii w takich dziedzinach, jak fizyka, matematyka, chemia, logika i gramatyka. Komisja wprowadziła także zajęcia z elementami wychowania fizycznego. Ponadto jedną z najważniejszych zmian było to, że w polskich szkołach zaczęto prowadzić zajęcia w języku polskim, gdyż wcześniej nauczanie odbywało się wyłącznie po łacinie. KEN funkcjonowała do 1794 roku, rok później przestało istnieć państwo polskie.

Dzień Nauczyciela oficjalnie zaczęto świętować w Polsce w 1950 roku. Został on wprowadzony podczas Ogólnopolskiej Konferencji Nauczycieli w Warszawie. Wówczas ustalono, że będzie to dzień 20 listopada. W 1972 roku, w związku z przyjęciem Karty Praw i Obowiązków Nauczycieli, Dzień Nauczyciela przeniesiono na 14 października. Swoją obecną nazwę „Dzień Edukacji Narodowej” otrzymał w 1982 roku, kiedy została przyjęta Karta Nauczyciela.

14 października w większości polskich placówek oświatowych nie odbywają się zajęcia, a nauczyciele i wykładowcy mają dzień wolny od pracy. W szkołach decyzję o dodatkowym dniu wolnym od zajęć podejmują dyrektorzy, uprzednio zawiadamiając o tym rodziców i nauczycieli. Zadaniem szkół w tym dniu jest zapewnienie dzieciom opieki na świetlicy.

W Dniu Edukacji Narodowej pedagodzy otrzymują różne państwowe nagrody i odznaki. Rodzice i dzieci, którzy odczuwają taką potrzebę, dają nauczycielom słodycze i kwiaty.