W Jaremczy niedawno skończyły się tradycyjne, tym razem już XVI Spotkania Ukraińsko-Polskie.
To jedyne regularne forum naukowe na Ukrainie, na którym od 16 lat zbierają się w celu wymiany poglądów i idei ukraińscy i polscy eksperci, dyplomaci i naukowcy. Głównym tematem tegorocznych spotkań było „Ukraińsko-polskie partnerstwo strategiczne podczas wojny i perspektywy dialogu międzypaństwowego”. Forum odbyło się dzięki wysiłkom i staraniom organizatorów: Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanika w Iwano-Frankowsku, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Badań Politycznych i Etnonarodowych im. Iwana Kurasa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Zgodnie z wieloletnią tradycją, w roli partnerów imprezy wystąpiły takie instytucje, jak Przedstawicielstwo Polskiej Akademii Nauk w Kijowie, Organizacja Społeczna „Kurier Galicyjski”, Fundacja „Wolność i Demokracja” i Instytut Polski w Kijowie.
Uroczystego otwarcia forum dokonał rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego prof. Igor Cependa wspólnie z dyrektorem Studium Europy Wschodniej UW Janem Malickim. W pierwszym dniu spotkań odbyły się dyskusje w ramach sekcji „Ukraina i Polska: obecne stosunki z perspektywy Układu Warszawskiego i Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy.
„Jestem przekonany, że nasze spotkania to znakomita platforma służąca do wymiany poglądów i idei oraz ich realizacji. Dyskusje, które rozpoczęły się tu, w Jaremczy, w ciągu 16 lat niejednokrotnie stawały się podstawą dla podejmowania na poziomie państwowym wyważonych decyzji, które umacniały nasze stosunki dwustronne. Dzisiaj, jak nigdy dotąd, widzimy, jak ważny jest dla naszych strategicznych stosunków ciągły rzeczowy dwustronny dialog bez zbędnych emocji” – zwrócił się do uczestników spotkania w swoim wystąpieniu powitalnym rektor Igor Cependa. „Nasza konferencja nie ma czysto naukowego charakteru, nie jest również przedsięwzięciem politycznym. To szczególna i unikalna forma dyskusji ekspertów, które trwają już 16 lat” – powiedział współorganizator spotkania, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW Jan Malicki. Po zakończeniu ceremonii otwarcia uczestnicy forum zapoznali się z prezentacją Fundacji Wsparcia Migrantów na Rynku Pracy EWL. Wysłuchali również referatu „Dlaczego miliony Polaków pomogli milionom Ukraińców po 24 lutego 2022”.
W drugim dniu XVI Ukraińsko-Polskich Spotkań w Jaremczy kontynuowano ciekawe i pełne treści dyskusje. Ukraińscy i Polscy eksperci omówili m.in. europejskie i euroatlantyckie aspiracje Ukrainy w kontekście konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Inny ciekawy temat dyskusji organizatorzy sformułowali w następujący sposób: „Pomoc wojskowa Polski i Zachodu dla Ukrainy: właściwa odpowiedź na zagrożenia dla bezpieczeństwa na poziomie regionalnym i globalnym”. Dzień zakończył się omówieniem przyszłości współpracy polsko-ukraińskiej, w szczególności średnio- i długoterminowych priorytetów.
Wszyscy zgodzili się, iż stosunki polsko-ukraińskie mają niezwykły charakter i są bardzo ważne dla obu krajów. Ponadto uczestnicy spotkań określili kilka kluczowych priorytetów. Pierwszy i najważniejszy – to bezpieczeństwo. Chodzi to nie tylko o środki niezbędne do prowadzenie działań wojennych, ale także o podjęcie wspólnych międzynarodowych przedsięwzięć w celu prowadzenia szkoleń wojskowych z uwzględnieniem doświadczeń bezpośrednio uczestniczącej w konflikcie zbrojnym Ukrainy oraz o konieczność uruchomienia przedsiębiorstw, które w kooperacji z firmami z innych krajów będą zajmować się produkcją i modernizacją broni. Drugi kierunek działań – to sektor gospodarki. Uczestnicy forum zwrócili uwagę na konieczność rozpoczęcia procesów modelowania konkurencji, co pozwoliłoby w przyszłości uniknąć konfliktów handlowych między Ukrainą i jej europejskimi partnerami. Ponadto uczestnicy spotkania mówili również o palącej potrzebie rozwoju wspólnej infrastruktury. Dotyczy to przede wszystkim połączeń kolejowych i korytarzy transportowych. Trzecia niezwykle ważna dziedzina to współpraca edukacyjno-naukowa. Zdaniem uczestników spotkania tzw. dyplomacja naukowa w warunkach nieporozumień politycznych, które obecnie kładą się cieniem na stosunkach ukraińsko-polskich, ma szczególne i trudne do przecenienia znaczenie.
Na zakończenie konferencji rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanika prof. Igor Cependa podziękował współorganizatorom i wszystkim ekspertom zaznaczając, iż grono uczestników ukraińsko-polskich spotkań w Jaremczy co roku staje się coraz szersze. „To szesnaste spotkanie odbyło się w trudnym okresie, kiedy zrozumieliśmy, jak bardzo ważne dla obu naszych państw dobre wzajemne relacje. Sytuacja, w której znalazła się Ukraina po 24 lutego ubiegłego roku pokazała, że nasz kraj ma partnera, na którego zawsze można liczyć – Polskę. I trzeba z wielką odpowiedzialnością odnosić się do tych relacji, które w ciągu ostatnich dziesięcioleci udało się nam zbudować” – podkreślił rektor. Współorganizator konferencji, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW Jan Malicki również wyraził swoje zadowolenie z powodu tego, jak głębokie i rzeczowe były tegoroczne dyskusje w Jaremczy, zaznaczając, iż bardzo ważne jest zachowanie spokoju i zdrowego rozsądku w każdej sytuacji. „Do zobaczenia na XVII ukraińsko-polskich spotkaniach w Jaremczy we wrześniu 2024 roku!” – powiedział na zakończenie tegorocznej konferencji Jan Malicki.