„Czarnobyl” – słowo, które do dzisiaj wzbudza w wielu osobach obsesyjny lęk. To symbol zagrożenia dla cywilizacji ludzkiej, próbującej okiełznać energię atomu.
Dramat skutków katastrofy w Czarnobylu wciąż trwa, żyje w zbiorowej pamięci całego świata i jest nadal przyczyną zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych szkód szczególnie dla mieszkańców Białorusi i Ukrainy.
Do tragedii doszło 26 kwietnia 1986 r. W czwartym reaktorze elektrowni nuklearnej na skutek nieprzemyślanego eksperymentu, błędów konstrukcyjnych i całego zbiegu nieszczęśliwych okoliczności nastąpił wybuch. Reaktor płonął przez 11 dni,wyrzucając do atmosfery masy substancji radioaktywnych. Promieniotwórcza energia, która została wtedy wyzwolona, odpowiada energii 200 bomb zrzuconych na Hiroshimę.
Od katastrofy w Czarnobylu mija właśnie 30 lat, a nadal nie ma zgody co do oceny jej skali i skutków.
Znani politycy, wybitni naukowcy, wybitni eksperci w dziedzinie energii jądrowej ekologii, radiobiologii i promieniowanie medycyny popromiennej spotkali się 22 kwietnia w Centrum Kultury i Sztuki, Narodowego Uniwersytetu Technicznego Ukrainy „Kijowski Instytut Politechniczny” na Międzynarodowym Forum: „Lekcje Czarnobyla – dla bezpieczeństwa jądrowego na świecie”, aby przeanalizować przyczyny zaistniałej tragedii, przedstawić realną sytuację i wypływające z niej prognozy na przyszłość.
W tym reprezentatywnym Międzynarodowym Forum wzięli również udział dyplomaci, przedstawiciele międzynarodowych organizacji z 33 krajów świata, szefowie instytucji państwowych, deputowani Ukrainy i likwidatorzy katastrofy w Czarnobylu.
Inauguracyjnej Sesji Forum przewodniczył były prezydent Ukrainy Leonid Krawczuk. Z wielką uwagą wysłuchano wystąpień prezydenta Republiki Łotewskiej (2007 – 2011 r.) uczestnika likwidacji awarii w Czarnobylu Valdisa Zatlersa, doradcy prezydenta Japońskiej Agencji Energii Atomowej Toichi Sakata, dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Jądrowego EBOiR Vince Nowaka, akademika UAN Wiktora Bariachtara, dyplomaty, naukowcy, publicysty Jurija Szczerbaka, gen. dyrektora Państwowego Specjalistycznego Przedsiębiorstwa „Czarnobylska Elektrownia Atomowa” Igora Gramotkina.
Forum toczył swe obrady w formacie sesji plenarnych poświęconych tematom: „Czarnobyl i nowa Strategia Bezpieczeństwa Nuklearnego Świata”, „Lekcje Czarnobyla dla ludzkości: aspekty technologiczne, humanitarne i międzynarodowe”, „Zadania ostatecznego rozwiązania problemów zniszczonego IV bloku Elektrowni Czarnobylskiej”.
W przededniu otwarcia Forum organizatorzy zorganizowali dla jego uczestników niezwykle poznawczy, całodzienny wyjazd do Czarnobyla i Prypiati.
Forum uruchomiło nową fazę współpracy międzynarodowej w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego. W dokumencie końcowym Forum jego uczestnicy wyrazili przekonanie, że bardziej aktywna współpraca międzynarodowa i wymiana wypracowanych doświadczeń w zakresie projektowania, rozmieszczenia, budowy i eksploatacji obiektów energetyki jądrowej sprzyjać będzie podwyższeniu stopnia ich bezpieczeństwa.
Ponadto, wezwali odpowiednie służby i organy nadzorujące państw z elektrowniami atomowymi zwrócić szczególną uwagę społeczności świata na kwestię ostatecznego rozwiązania problemów Czarnobyla, w szczególności, co do realizacji kolejnego etapu przekształcenia obiektu „Osłona” w system ekologicznie bezpieczny.